“Nuklein kislotasy dermanlary” genetiki maglumatlary dolandyrýan DNK we RNK ýaly maddalara neşe hökmünde “nuklein kislotasyny” ulanýar.Bular adaty pes molekulaly agramly dermanlar we antikor serişdeleri bilen nyşana alyp bolmaýan mRNA we miRNA ýaly molekulalary nyşana almaga mümkinçilik berýär we bu dermanlara indiki nesil derman serişdeleri hökmünde uly umyt bar.Işjeň gözlegler dünýä derejesinde alnyp barylýar, sebäbi ozal içip bolmaýan neşe serişdeleriniň döremegine sebäp bolar.
Beýleki tarapdan, nuklein kislotasy dermanlarynyň ösüşinde "(i) bedendäki nuklein kislotasy molekulalarynyň durnuksyzlygy", "(ii) neşe serişdeleriniň ýaramaz täsirleri baradaky aladalar" we "(iii) neşe serişdelerini ibermek ulgamyndaky kynçylyklar (DDS) ýaly meseleleriň çözülmelidigi görkezildi.Şeýle hem, Japaneseapon kompaniýalary Europeewropanyň we ABŞ-nyň kompaniýalary tarapyndan nuklein kislotasynyň agdyklyk edýän patentleriniň monopoliýasy sebäpli nuklein kislotasynyň dermanlaryny öndürmekde yza galýarlar, bu bolsa Japaneseaponiýanyň ösüşine päsgelçilik döredýär.
Nuklein kislotasynyň dermanlarynyň aýratynlyklary
“Nuklein kislotasy dermanlary”, adaty derman önümlerinden düýpgöter tapawutly hereket mehanizmi bolan indiki nesil neşe tapyş tehnologiýasydyr.Şeýle hem, orta ululykdaky molekulalarda aňsatlyk bilen öndürmek ukyby we antikor dermanlaryndan has ýokary netijeliligi we howpsuzlygy görkezmek mümkinçiligi bar.Bu aýratynlyklar sebäpli, nuklein kislotasynyň dermanlarynyň rak we miras kesellerinde, öň bejermek kyn bolan, şeýle hem dümew we wirus ýokançlygy ýaly kesellerde ulanylmagyna garaşylýar.
Nuklein kislotasynyň dermanlarynyň görnüşleri
DNK we RNK ulanýan nuklein kislotasy dermany, gen DNK-dan (mRNA we miRNA ýaly) sintez edilýän tapgyrda nuklein kislotalaryny nyşana alýanlary we belogy nyşana alýanlary öz içine alýar.
Nuklein kislotasynyň dermanlarynyň görnüşleri we aýratynlyklary (profilaktika we bejermek üçin dermanlar)
Maksatlaryna we hereket mehanizmlerine görä dürli görnüşleri we aýratynlyklary bolan nuklein kislotasy dermanlary bar.
| Görnüşi | Nyşana | Hereket sahypasy | Hereket mehanizmi | Gysgaça mazmun |
| siRNA | mRNA | Öýjügiň içinde (sitoplazma) | mRNA ýarylmagy | Iki hatar RNK birmeňzeş mRNA bölünişi bilenyzygiderliligi (siRNA), bir hatar saçly RNK (shRNA) we ş.m.täsiri bilen RNAi ýörelgesine laýyklykda |
| miRNA | mikroRNA | Öýjügiň içinde (sitoplazma) | mikroRNA çalyşmak | Iki hatar RNK, bir hatar saçly RNK-nyň miRNAýa-da onuň mimikasy ýaramazlaşan miRNA-nyň işini güýçlendirmek üçin ulanylýarbozulmalary sebäpli |
| Antisense | mRNA miRNA | Öýjügiň içinde (ýadroda, sitoplazmada) | mRNA we miRNA zaýalanmagy, bölünişiň gadaganlygy | Maksatly mRNA bilen baglanyşýan bir hatar RNK / DNKzaýalanmagyna ýa-da gadagan edilmegine sebäp bolýan miRNA,ýa-da bölünende eksondan geçmek üçin hereket edýär |
| Aptamer | Belok (öýjükden daşary belok) | Öýjügiň daşynda | Funksional gadaganlyk | Maksatly belok bilen baglanyşýan bir hatar RNK / DNKantikorlara / DNK-a meňzeş görnüşde |
| Aldamak | Belok (transkripsiýa faktory) | Öýjügiň içinde (ýadroda) | Transkripsiýa gadaganlygy | Baglanylýan ýere birmeňzeş yzygiderlilik bilen iki hatar DNKtranskripsiýa faktoryna bagly bolan transkripsiýa faktory üçinmaksatly geni basmak üçin täsir eden geniň |
| Ribozim | RNK | Öýjügiň içinde (sitoplazma) | RNK ýarylmagy | Baglamak we bölmek üçin ferment funksiýasy bilen bir hatar RNKmaksatly RNK |
| CpG oligo | Belok (reseptor) | Öýjügiň üstü | Immunopotentiasiýa | CpG hereketli Oligodeoksynukleotid (bir hatar DNK) |
| Beýlekiler | - | - | - | Nuklein kislotasyhereket edýän ýokarda sanalanlardan başgaPolyI: PolyC (iki hatar RNK) ýaly dogabitdi immuniteti işjeňleşdiriňwe antigen |
Iş wagty: Iýul-25-2023
